کودکان نلسون 2025 بیماری های ایمونولوژی و آلرژی

کتاب بیماری های ایمونولوژی و آلرژی نلسون 2025،ترجمه:دکتر مرضیه توکل،دکتر رسول نصیری کالمرزی، تحت نظارت:دکتر محمد قرگزلو، دکتر مسعود موحدی، انتشارات: اندیشه رفیع

این کتاب ترجمه ی مباحث فصول ایمونولوژی و آلرژی مبانی طب کودکان نلسون2024 است. مبانی طب کودکان نلسون یکی از محبوب ترین منابع بین متخصصین و رزیدنت های اطفال است. کتاب حاوی سئوالات ارتقا و بورد کودکان است. کتاب نلسون علاوه بر اینکه در طی چند دهه به عنوان یکی از منابع آزمون های تخصصی و فوق تخصصی در کشورمان بوده است، همواره به عنوان یکی از کتاب های جامع و ارزنده در بین کتب مرجع رشته ی تخصصی کودکان جلب نظر می کند و حاوی مطالب آموزنده ی بی شماری برای تمام رده های آموزشی در طب کودکان است.این کتاب در سال 1404 منتشر شده است و دارای قطع وزیری و جلد شومیز است.

در اینجا به تفصیل به محتوای مورد انتظار در این بخش‌ها می‌پردازیم:

1. ایمونولوژی (Immunology):

این بخش، مبانی سیستم ایمنی کودکان، تکامل آن، و اختلالات مادرزادی و اکتسابی این سیستم را تشریح می‌کند.

• تکامل سیستم ایمنی در نوزادان و کودکان: شرح چگونگی تکامل پاسخ‌های ایمنی ذاتی و اکتسابی از دوران جنینی، نوزادی، و کودکی. تفاوت‌های ایمونولوژیک نوزادان (مانند انتقال آنتی‌بادی‌های مادری) که آن‌ها را مستعد ابتلا به برخی عفونت‌ها می‌کند، و چگونگی بلوغ سیستم ایمنی با گذشت زمان.
• اجزای سیستم ایمنی: معرفی و عملکرد دقیق انواع سلول‌های ایمنی (لنفوسیت‌های T، B، سلول‌های کشنده طبیعی NK، فاگوسیت‌ها شامل نوتروفیل‌ها و ماکروفاژها، سلول‌های دندریتیک، ائوزینوفیل‌ها و بازوفیل‌ها)، سایتوکاین‌ها، کمپلمان، و ایمونوگلوبولین‌ها (آنتی‌بادی‌ها) در پاسخ‌های ایمنی.
• ارزیابی سیستم ایمنی: رویکردهای تشخیصی برای بررسی نقص ایمنی. این شامل:
  • تاریخچه و معاینه بالینی: علائم هشداردهنده نقص ایمنی (عفونت‌های مکرر، شدید یا غیرعادی).
  • آزمایشات اولیه: شمارش کامل خون با افتراق سلولی، سطح ایمونوگلوبولین‌ها (IgG, IgM, IgA, IgE)، سنجش عملکرد فاگوسیتی و سیستم کمپلمان.
  • آزمایشات اختصاصی‌تر: ارزیابی جمعیت‌های لنفوسیتی (فلومتری)، پاسخ به واکسن‌ها (برای سنجش عملکرد آنتی‌بادی)، و تست‌های عملکردی سلول‌های T.
  • تشخیص‌های ژنتیکی: نقش توالی‌یابی ژن‌ها (اگزوم، ژنوم) در شناسایی جهش‌های مرتبط با نقص‌های ایمنی اولیه.
• نقص‌های ایمنی اولیه (Primary Immunodeficiencies – PIDs): این گروه از بیماری‌ها به دلیل نقص‌های ژنتیکی در اجزای سیستم ایمنی ایجاد می‌شوند و شامل طیف وسیعی از اختلالات هستند:
  • نقص تولید آنتی‌بادی (Antibody Deficiencies): شایع‌ترین نوع PIDs، مانند نقص ایمنی متغیر شایع (CVID)، آگاماگلوبولینمی وابسته به X (XLA)، و نقص IgA انتخابی. علائم، تشخیص، و درمان (مانند گاماگلوبولین‌درمانی جایگزین).
  • نقص ایمنی سلولی (Cellular Immunodeficiencies): مانند نقص ایمنی ترکیبی شدید (SCID) که یک اورژانس پزشکی است و نیاز به تشخیص و درمان فوری (پیوند مغز استخوان) دارد.
  • اختلالات فاگوسیتی: مانند بیماری گرانولوماتوز مزمن (CGD) و نقص چسبندگی لکوسیت‌ها (LAD)، با تمرکز بر آسیب‌پذیری به عفونت‌های باکتریایی و قارچی.
  • اختلالات سیستم کمپلمان: نقص‌های مرتبط با افزایش خطر عفونت‌های خاص (مانند نایسریا) یا بیماری‌های خودایمنی.
  • نقص‌های تنظیم ایمنی: بیماری‌هایی که منجر به خودایمنی یا اختلالات التهابی می‌شوند (مانند سندرم‌های پلی‌آندوکراین خودایمنی).
  • سندرم‌های خاص: مانند سندرم دی‌جرج (DiGeorge Syndrome)، سندرم ویسکوت-آلدریچ (Wiskott-Aldrich Syndrome).
• نقص ایمنی ثانویه (Secondary Immunodeficiencies): نقص‌های ایمنی ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای (مانند HIV/AIDS، سرطان‌ها)، درمان‌های سرکوب‌کننده ایمنی (شیمی‌درمانی، استروئیدها)، و سوءتغذیه.
• درمان‌های نقص ایمنی: شامل گاماگلوبولین‌درمانی جایگزین (IVIG/SCIG)، پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز (HSCT) برای موارد شدید، آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی، و درمان‌های ژنی در حال توسعه.

2. آلرژی (Allergy):

این بخش بر پاسخ‌های ایمنی نامناسب به مواد بی‌ضرر محیطی (آلرژن‌ها) و بیماری‌های ناشی از آن تمرکز دارد.

• مبانی ایمونولوژیک آلرژی و آتوپی: پاتوفیزیولوژی واکنش‌های ازدیاد حساسیت نوع I (واسطه IgE)، نقش سلول‌های ماست، بازوفیل‌ها، و ائوزینوفیل‌ها. بحث در مورد عوامل ژنتیکی و محیطی موثر بر آتوپی.
• تشخیص بیماری‌های آلرژیک:
  • تاریخچه بالینی: اهمیت گرفتن یک شرح حال دقیق از علائم، محرک‌ها، و سابقه خانوادگی آلرژی.
  • تست‌های پوستی (Skin Prick Tests): کاربرد، تفسیر، و محدودیت‌ها.
  • سنجش IgE اختصاصی سرم (RAST/ImmunoCAP): جایگاه آن در تشخیص آلرژی‌های غذایی، دارویی، و تنفسی.
  • تست‌های چالش: (خوراکی، دارویی، تنفسی) به عنوان استاندارد طلایی در برخی موارد.
• اختلالات آلرژیک شایع در کودکان:
  • رینیت آلرژیک: پاتوفیزیولوژی، علائم (آبریزش بینی، عطسه، خارش، احتقان)، تشخیص، و رویکردهای درمانی (آنتی‌هیستامین‌ها، کورتیکواستروئیدهای بینی، ضد احتقان‌ها، لوکوترین مودیفایرها).
  • آسم دوران کودکی: یک بخش گسترده که به اپیدمیولوژی، پاتوفیزیولوژی (التهاب مزمن مجاری هوایی)، تشخیص، طبقه‌بندی شدت، و مدیریت جامع می‌پردازد. شامل درمان‌های کنترل‌کننده (کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، برونکودیلاتورهای طولانی اثر) و درمان‌های تسکین‌دهنده (برونکودیلاتورهای کوتاه اثر). تأکید بر آموزش خانواده و برنامه اقدام آسم.
  • درماتیت آتوپیک (اگزما): پاتوفیزیولوژی پیچیده (خلل در سد پوستی، التهاب)، تظاهرات بالینی (پوست خشک، خارش شدید، ضایعات اگزمتایی)، و مدیریت شامل مرطوب‌کننده‌ها، کورتیکواستروئیدهای موضعی، و درمان‌های جدیدتر (مهارکننده‌های کلسینئورین موضعی، بیولوژیک‌ها).
  • آلرژی غذایی و واکنش‌های نامطلوب به غذاها:
    • آلرژی غذایی با واسطه IgE: علائم (کهیر، آنژیوادم، آنافیلاکسی، استفراغ)، تشخیص (تست‌های پوستی، IgE اختصاصی، چالش خوراکی)، و مدیریت (پرهیز غذایی، آموزش EpiPen).
    • سندرم آنتروکولیت ناشی از پروتئین غذایی (FPIES): یک واکنش غیر IgE واسطه با تظاهرات گوارشی شدید.
    • ازوفاژیت ائوزینوفیلی (EoE): پاتوفیزیولوژی، علائم (دیسفاژی، استفراغ، امپکشن غذا)، تشخیص (بیوپسی مری)، و درمان (پرهیز غذایی، PPIها، استروئیدهای موضعی).
  • آلرژی دارویی: تشخیص و مدیریت واکنش‌های آلرژیک به داروها (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها).
  • آلرژی به حشرات (نیش زنبور): واکنش‌های آنافیلاکتیک و ایمونوتراپی سم.
  • کهیر (Urticaria) و آنژیوادم: حاد و مزمن، علل و مدیریت.
  • آنافیلاکسی: تشخیص فوری و مدیریت اورژانسی (اپی‌نفرین) به عنوان یک واکنش آلرژیک شدید و تهدیدکننده حیات.
• ایمونوتراپی (Allergy Shots): مکانیسم عمل، اندیکاسیون‌ها و ملاحظات درمانی برای آلرژی‌های تنفسی و نیش حشرات.
• بیماری‌های خودالتهابی و تب‌های دوره‌ای ارثی: این بخش‌ها اغلب در نزدیکی ایمونولوژی و روماتولوژی قرار می‌گیرند و به اختلالاتی می‌پردازند که ناشی از نقص در تنظیم التهاب ذاتی هستند.

به طور کلی، بخش‌های ایمونولوژی و آلرژی در “Nelson Textbook of Pediatrics 2025” یک منبع حیاتی برای درک عمیق سیستم ایمنی کودکان، شناسایی و مدیریت طیف وسیعی از نقص‌های ایمنی و بیماری‌های آلرژیک، و آشنایی با جدیدترین رویکردهای تشخیصی و درمانی در این حوزه‌های پیچیده و در حال تحول هستند.