کتاب کودکان نلسون 2025 بیماری های روانشناسی و اختلالات یادگیری “Nelson Textbook of Pediatrics 2025” (ویرایش ۲۲)، همانند نسخه‌های پیشین، منبعی جامع و معتبر در زمینه پزشکی کودکان است. بخش‌های مربوط به “روانشناسی” و “اختلالات یادگیری” (که در برخی نسخه‌ها ممکن است تحت عنوان “اختلالات رفتاری و روانپزشکی” و “اختلالات نوروتکاملی” یا زیرمجموعه‌هایی از آن‌ها قرار گیرند) بسیار مفصل و کاربردی هستند. در ادامه، جزئیات آن می پردازیم :
1. بخش روانشناسی و اختلالات رفتاری و روانپزشکی:
این بخش به گستره وسیعی از سلامت روان، تکامل عاطفی و اجتماعی، و اختلالات روانپزشکی در کودکان و نوجوانان می‌پردازد.
- ارزیابی روان‌اجتماعی و تشخیص روانپزشکی:
- اصول ارزیابی: نحوه گرفتن شرح حال دقیق از کودک و خانواده، شامل تاریخچه رشد، مسائل خانوادگی، تحصیلی و اجتماعی.
- مصاحبه بالینی: تکنیک‌های مصاحبه با کودک و نوجوان متناسب با سن، و مصاحبه با والدین.
- ابزارهای غربالگری و تشخیصی: معرفی مقیاس‌ها و پرسشنامه‌های معتبر برای غربالگری مشکلات رفتاری و روانپزشکی.
- ملاحظات فرهنگی: تأثیر فرهنگ بر تظاهرات بیماری‌های روانپزشکی و رویکردهای درمانی.
- اختلالات خلقی:
- افسردگی: تشخیص افسردگی اساسی، دیس‌تایمی، و اختلال تنظیم خلق مخرب (DMDD) در کودکان و نوجوانان. علائم، عوامل خطر (ژنتیک، محیطی، روانی-اجتماعی)، و استراتژی‌های درمانی (روان‌درمانی، دارودرمانی).
- اختلال دوقطبی: تشخیص و مدیریت دشوار اختلال دوقطبی در جمعیت اطفال.
- خودکشی و آسیب به خود: ارزیابی خطر خودکشی، نشانه‌های هشداردهنده، و مداخلات اورژانسی. بحث در مورد آسیب به خود غیر کشنده و رویکردهای درمانی.
- اختلالات اضطرابی:
- اضطراب فراگیر (GAD): علائم، تشخیص و درمان.
- اختلال پانیک: تظاهرات و مدیریت حملات پانیک در کودکان و نوجوانان.
- فوبیاها: فوبیای خاص، فوبیای اجتماعی، و آگورافوبیا.
- اضطراب جدایی: تظاهرات در سنین مختلف و رویکردهای درمانی.
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): تشخیص و درمان (دارویی و شناختی-رفتاری).
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): تشخیص و مدیریت پس از رویدادهای تروماتیک.
- اختلالات خوردن:
- بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa): علائم، عوارض پزشکی (قلبی، گوارشی، استخوانی)، و رویکردهای درمانی چند رشته‌ای.
- پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa): تظاهرات، خطرات و درمان.
- اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder) و سایر اختلالات خوردن خاص.
- ارزیابی پزشکی و روان‌شناختی: تأکید بر لزوم همکاری پزشک اطفال با روان‌پزشک و متخصص تغذیه.
- اختلالات اختلال‌گر، کنترل تکانه و سلوک:
- اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه (ODD): علائم و رویکردهای درمانی.
- اختلال سلوک (CD): علائم، مسیرهای رشد، و مداخلات.
- تیک‌ها و سندرم تورت: تشخیص و مدیریت.
- پرخاشگری و رفتارهای خودآسیب‌رسان.
- سایر مسائل رفتاری:
- اختلالات خواب: بی‌خوابی، پاراسومنیا، آپنه خواب و تأثیر آن‌ها بر عملکرد روزانه.
- مشکلات کنترل ادرار (Enuresis) و مدفوع (Encopresis): ارزیابی، علل و درمان.
- روان‌پریشی در کودکی: تشخیص و مدیریت اولیه اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی دوران کودکی.
- مداخلات درمانی:
- روان‌درمانی: معرفی انواع روان‌درمانی مناسب برای کودکان و نوجوانان (درمان شناختی-رفتاری CBT، درمان بین‌فردی IPT، خانواده‌درمانی).
- دارودرمانی (Psychopharmacology): اصول تجویز داروهای روانپزشکی در کودکان و نوجوانان، شامل انتخاب دارو، دوز، عوارض جانبی، و پایش.
- مداخلات روانی-اجتماعی: نقش مشاوره، حمایت خانواده، و همکاری با مدرسه.
2. بخش اختلالات یادگیری و نوروتکاملی:
این بخش به اختلالاتی می‌پردازد که بر رشد عصبی، شناختی، و توانایی‌های یادگیری کودک تأثیر می‌گذارند.
- اختلالات طیف اوتیسم (ASD):
- تعریف و تشخیص: krytyka معیارهای تشخیصی (DSM-5)، تظاهرات بالینی (نقص در تعاملات اجتماعی، ارتباط، الگوهای رفتاری تکراری و محدود).
- غربالگری و تشخیص زودرس: اهمیت غربالگری در سنین پایین (مانند M-CHAT).
- etiology و پاتوژنز: عوامل ژنتیکی و محیطی دخیل.
- مداخلات درمانی: رویکردهای رفتاری (ABA)، گفتاردرمانی، کاردرمانی، و دارودرمانی برای علائم همراه.
- اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD):
- تشخیص: انواع ADHD (عمدتاً بی‌توجه، عمدتاً بیش‌فعال/تکانشی، ترکیبی).
- پاتوفیزیولوژی: نقش اختلال در عملکرد نوروترانسمیترها و مدارهای مغزی.
- تأثیر بر عملکرد: مشکلات تحصیلی، اجتماعی، و رفتاری.
- مدیریت: دارودرمانی (محرک‌ها، غیرمحرک‌ها)، مداخلات رفتاری (مدیریت رفتار در خانه و مدرسه)، و آموزش والدین.
- ناتوانی‌های ذهنی (Intellectual Disability – ID) / اختلال تکامل ذهنی:
- تعریف و طبقه‌بندی: بر اساس عملکرد فکری و رفتارهای انطباقی.
- علل: ژنتیکی، سندرمیک، محیطی، قبل از تولد، هنگام تولد و پس از تولد.
- ارزیابی: تست‌های هوش و ارزیابی رفتارهای انطباقی.
- مدیریت: برنامه‌های آموزشی فردی (IEP)، حمایت‌های تکاملی، و مدیریت مسائل پزشکی همراه.
- اختلالات یادگیری خاص (Specific Learning Disorders):
- نارساخوانی (Dyslexia): اختلال در خواندن (شناخت کلمات، فصاحت). تشخیص و مداخلات آموزشی خاص.
- نارساگرایی (Dysgraphia): اختلال در نوشتن (املا، گرامر، بیان نوشتاری).
- نارساحسابی (Dyscalculia): اختلال در یادگیری ریاضیات.
- تشخیص و مداخله: اهمیت تشخیص زودهنگام و مداخلات آموزشی و حمایتی تخصصی.
- اختلالات ارتباطی:
- اختلال زبان: اختلال در درک یا بیان زبان.
- اختلال گفتار: مشکلات در تولید صداها، لکنت.
- ارزیابی و درمان: نقش گفتاردرمانگر و متخصصان دیگر.
- سندرم تورت و اختلالات تیک.
- مسائل مربوط به عملکرد اجرایی (Executive Function): مشکلات در برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل تکانه، و انعطاف‌پذیری شناختی.
3. ملاحظات عمومی در روانپزشکی و اختلالات یادگیری کودکان:
- رویکرد چند رشته‌ای: تأکید بر همکاری متخصصان اطفال، روان‌پزشکان کودک و نوجوان، روانشناسان، نورولوژیست‌ها، متخصصان گفتار و زبان، کاردرمانگران، و معلمان.
- نقش خانواده و مدرسه: اهمیت مشارکت خانواده و همکاری با سیستم آموزشی در تشخیص، مدیریت، و حمایت از کودک.
- تأثیر بیماری‌های مزمن بر سلامت روان: بررسی مسائل روان‌شناختی در کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن فیزیکی.
- ملاحظات قانونی و اخلاقی: رازداری، رضایت آگاهانه و مسئولیت پزشک در مواجهه با مسائلی مانند سوءاستفاده از کودک.
بخش‌های روانشناسی و اختلالات یادگیری در Nelson Textbook of Pediatrics 2025 به عنوان یک راهنمای ضروری برای هر پزشک اطفال، برای شناسایی زودهنگام، تشخیص، و مدیریت جامع طیف وسیعی از چالش‌های سلامت روان و تکاملی که کودکان و نوجوانان با آن مواجه هستند، عمل می‌کنند. این بخش‌ها با رویکردی مبتنی بر شواهد، آخرین دانش و رهنمودها را در این حوزه‌های پیچیده ارائه می‌دهند.
0دیدگاه